Wat is hoogsensitiviteit?
Een hoogsensitief brein verschilt van een normaal brein doordat het een diepere prikkelverwerking heeft. Er worden veel linken gelegd met de verschillende delen onderling. Dit komt omdat een hoogsensitief persoon intenser en heviger reageert op prikkels die we waarnemen met onze zintuigen. Bijvoorbeeld op geluid, klank, beeld, smaak, geur,…Het brein kan op die manier al snel overprikkeld raken en ‘vol’ zitten. Dan heb je even rust nodig om bij te tanken. De kunst is om te herkennen bij jezelf wanneer je overprikkeld raakt zodat je tijdig een stap terug kunt zetten. Zorgen voor jezelf en tijd en ruimte voorzien voor rust, beweging en wandelen in de natuur kunnen je helpen. Ook duidelijkheid, structuur en stoom afblazen helpen je om te leren omgaan met je hoogsensitief brein.
Dabrowski
Kazimierz Dabrowski is een Poolse psychiater die de sterke gevoeligheden van hoogbegaafden grondig heeft onderzocht. Zijn conclusie laat zien dat hoogbegaafde mensen ook hooggevoelige mensen zijn. De gevoeligheden die hij ontdekt heeft bij hoogbegaafden zijn de psychomotorische, zintuiglijke, beeldende, intellectuele en emotionele gevoeligheid. Je kan deze hooggevoeligheid opmerken bij hoogbegaafden. Bijvoorbeeld: het hoge energieniveau, doorzettingsvermogen, sterk onderscheidend vermogen, alertheid bij waarnemingen, drang naar kennis en ontdekkingen, nieuwsgierigheid en het stellen van vragen of spontaan onderzoeken van dingen, het levendig voorstellingsvermogen waar fantasie en werkelijkheid soms moeilijk te scheiden zijn, het vlot leggen van associaties maar ook de hevige en intense emoties
Wat meer uitleg bij de gevoeligheden:
Psychomotorische gevoeligheid: Dit herken je vaak bij kinderen doordat ze zeer actief en energiek zijn. Dit kan zich uiten in erg veel en dwangmatig praten, impulsief handelen, overgeorganiseerd zijn, competitief zijn. Vaak ziet de omgeving dit als een kenmerk van ADHD door dit drukke en intense gedrag.
Als Sofie vertelt gaat ze helemaal op in haar verhaal. Met handgebaren, gezichtsuitdrukkingen, intonaties. Haar hele lichaam spreekt als het ware. We moeten soms zeggen Sofie, kan je nu eventjes 5 minuten zwijgen. Het lijkt alsof Sofie nooit moe is. Ze sport 6u per week en kan thuis niet stilzitten. In de klas zegt de juf dat Sofie nooit haar beurt kan afwachten en steeds antwoordt als de juf een vraag stelt maar ook heel snel haar mening geeft of over het onderwerp begint te vertellen terwijl dit niet steeds gepast is in de klas.
Zintuiglijke gevoeligheid: Dit kenmerkt zich door de grote binnenkomst van informatie via de zintuigen. Hierdoor kunnen hoogbegaafden enorm genieten van ervaringen met esthetische waarde of er kan een extreme afkeur zijn. Het gevaar is door deze grotere binnenkomst dat kinderen overprikkeld kunnen geraken.
Tom kan zich niet goed concentreren in de klas. Hij is steeds afgeleid ofwel door de beamer ofwel door de lichten. Maar ook zijn trui kriebelt de hele tijd. Het stoort hem hoe hard zijn buur schrijft, hij hoort voortdurend het getik van zijn potlood. Het is bijna middag en Tom kan al ruiken welk eten het deze keer zal zijn. Jakkes spinazie, als hij eraan denkt krijgt hij meteen al de smaak in zijn mond. Nu lukt het zeker niet meer om zich te concentreren op zijn sommen.
Beeldende gevoeligheid: Dit kan je herkennen door de grote verbeeldingskracht die deze kinderen hebben. In hun manier van praten maken ze vaak gebruik van metaforen en visualiseren ze hun ideeën. Soms kunnen ze erg mooie verhalen schrijven of zaken uitvinden. Het komt ook voor dat deze kinderen de waarheid en hun fantasie gaan verwarren. Er wordt dan gezegd dat ze liegen maar dit is niet zo want hun herinneringen en ideeën lopen hier door elkaar heen.
Mark verveelt zich in de klas. Hij vindt taal maar niks. Maar daar hij heeft hij iets op gevonden. Zijn vriend, Evert komt telkens tevoorschijn als hij zich verveelt in de klas. Dan doen ze samen de gekste dingen. Met Evert is het steeds fun. En zo is de taalles in no time voorbij.
Intellectuele gevoeligheid: Dit is wellicht de meest gekende eigenschap van hoogbegaafde kinderen. Je kan dit herkennen doordat hoogbegaafden een sterke behoefte hebben aan het begrijpen van situaties en het zoeken naar de waarheid. Dit uit zich in het willen oplossen van problemen en een grote honger naar kennis.
Els kijkt het liefst naar het journaal op tv. Ze vindt het fascinerend om al het wereldnieuws te horen en zien. Meestal wordt ze wel wat droevig van sommige hoofdpunten uit het nieuws. Vooral over de opwarming van de aarde. Ze zou hier graag iets aan doen. Daarom leest ze veel over dit onderwerp en bedenkt ze een uitvindingen om de opwarming van de aarde tegen te gaan.
Emotionele gevoeligheid uit zich in het emotioneel gevoelig zijn. Deze kinderen ervaren veel intense gevoelens en extreme en complexe emoties. Deze kinderen verwarren snel hun eigen gevoelens met die van anderen of andersom, waardoor ze extra belast worden. Emoties kunnen ook lichamelijk ervaren worden in de vorm van buikpijn, hoofdpijn/ migraine, blozen, snel huilen, hard lachen.
Kaat kan ’s avonds altijd moeilijk inslapen. Ze denk dan steeds aan haar vriendjes in de klas. Ze zou graag Annabelle willen helpen want vandaag was ze droevig omdat ze geen goed cijfer had voor taal. Ze vindt het sneu voor Annabelle want ze weet dat haar ouders haar resultaten heel belangrijk vinden. Ook moet ze terugdenken aan de ruzie tussen Pieter en Luc op de speelplaats. Hoe is dat nu weer gebeurd en hoe escaleerde dit precies? Wat zou ze volgende keer kunnen doen om te voorkomen dat Pieter begint te schoppen op Luc? Plots moet ze huilen omdat ze de pijn voelt die Luc toen ook voelde. Mama komt naar boven en zegt dat het nu welletjes is, dat Kaat zich aanstelt en nu onmiddellijk moet slapen.